Information
Music theory
Musical analysis
music history > course > klassiek

Klassieke tijd

  • Inleiding
    Onder de Weens-klassieke stijl verstaan wij een muziekstijl zoals die in het Wenen van Mozart, Haydn en de vroege Beethoven (= brug van classicisme naar Romantiek) werd beoefend. Het was een tonale stijl, muzikaal zeer uitgewogen. Belangrijkste vormprincipe: sonatehoofdvorm.
    Het muziekaanbod werd gevarieerder, meer afgestemd op een breed publiek. Concertzalen werden gebouwd, de eerste symfonie-orkesten ontstonden. De muziek die gecomponeerd werd was overzichtelijk, met een voor iedereen duidelijk waarneembare structuur. Er kwam al een soort indeling van het publiek in 'kenners' en 'liefhebbers'.

  • Serieuze muziek: symfonie, sonate, concert en ensemblecomposities
    Symfonie, sonate, concert en ensemblecomposities (zoals strijktrio, strijkkwartet, pianoquintet) zijn werken die uit meerdere delen bestaan (meestal drie of vier). Bijzonder is dat de aparte delen op een bijzonder manier zijn gemaakt. Stel een symfonie bestaat uit vier delen. Dan is (bijna) te voorspellen dat het eerste deel gemaakt is als een sonatehoofdvorm (expositie-doorwerking-reprise), het tweede deel als liedvorm (bv. ABA) of variatievorm (thema met variaties), het derde deel als een dans (Menuet) en het laatste deel als een rondo (ABACADAEA etc.) of ook als een sonatehoofdvorm. Belangrijk is te onthouden dat de klassieke componist een nieuw gevoel voor drama heeft dat zich -in tegenstelling tot barokmuziek- uit BINNEN een deel. Het mooiste voorbeeld is wel de bewust gezochte harmonische en mogelijk melodische spanning in de sonatehoofdvorm zoals je kunt horen in Mozart's Jupiter symfonie.

    Voorbeeld symfonie (deel 1): arrow (1K) Mozart, fragment Symfonie 41, deel 1 (KV 551)

    Voorbeeld menuet (deel 3): arrow (1K) Mozart, klarinetquintet deel 3 (KV 581)

    Voorbeeld rondo: arrow (1K) Mozart, Pianoconcert, deel 3 (KV 466)


  • Amusementsmuziek: serenade, divertimento, notturno
    Serenade, divertimento, notturno zijn vaak meerdelige stukken, puur voor het amusement. In zekere zin te zien als een opvolger van de barokke suite, die eveneens uit meerdere delen is samengesteld.

    Voorbeeld divertimento (deel 1): arrow (1K) Mozart, Divertimento, deel 1 (KV 136)

    Voorbeeld menuet: arrow (1K) Mozart, Divertimento 3, deel 3 (KV 439b)



arrow (1K) terug naar hoofdscherm